W piątek 1.03 odbyło się spotkanie zespołów przygotowujących standardy z ks. prymasem Wojciechem Polakiem i bp. Andrzejem Czają. Z ramienia COD uczestniczyli p. Ewa Kusz i o. Adam Żak. Przedstawiciele grup omówili stan prac. Większość z n ich dobiega już końca, w wielu trwają prace reakcyjne nad ostatecznym kształtem dokumentu. Podczas dyskusji wyłoniła się również potrzeba stworzenia kolejnych grup roboczych – grupy ds. DPS oraz grupy ds. seminariów i nowicjatów (w tym przypadku nie jesteśmy zobligowani terminem 15 sierpnia, bo to miejsca, w których nie przebywają małoletni. Na razie koncentrujemy się wyłącznie na miejscach związanych z ich obecnością).
Z kolei w sobotę 2.03 spotkali się przedstawiciele grup opracowujących standardy dla duszpasterstwa parafialnego i pozaparafialnego. Jeśli chodzi o duszpasterstwo parafialne, to obecnie nad standardami pracują dwie grupy (nazwane umownie północ i południe). Nie wykluczają one włączenia do prac innych środowisk, które mają odmienne uwarunkowania kulturowe (np. ściana wschodnia, Śląsk). Prace trwają, choć ze względu na dużą złożoność i różnorodność obszarów duszpasterskich ciągle jest potrzeba pogłębiania tematu. Grupy potrzebują czasu, ale praca sukcesywnie posuwa się do przodu. Przedstawiciele grup do tej pory określili: obszary specyficzne dla parafii, czynniki chroniące, czynniki ryzyka, zasady chroniące osoby małoletnie i bezbronne dorosłe (grupa północna). A także wskazali na konieczność ustalenia standardów postępowania dotyczących posługi sakramentalnej, formacyjnej, wyjazdów, pielgrzymek, rekolekcji (grupa południowa). Grupy te ze sobą współpracują i są umówione na kolejne wspólne spotkania robocze. Przedstawiciele obu grup podkreślali konieczność weryfikacji wszystkich osób mających styczność z dziećmi i młodzieżą na terenie parafii – nie tylko księży, sióstr zakonnych, animatorów, wolontariuszy, opiekunów grup, liderów wspólnot, ale także obsługę techniczną, organistów, osoby posługujące w zakrystii i tzw. osoby trzecie (np. gospodynie). Dla rodziców niezmiernie istotna jest świadomość, że parafia jest miejscem bezpiecznym.
Jako że na terenie parafii ostatecznie proboszcz odpowiada za bezpieczeństwo dzieci i młodzieży, istotne jest, by działające w parafiach grupy będące częścią większych wspólnot ogólnopolskich (np. Ruch Światło-Życie), które także będą miały wypracowane własne standardy, respektowały standardy obowiązujące na terenie danej parafii.
Przedstawiciele grup parafialnych zwracali także uwagę, by na terenie parafii osoby małoletnie nie przebywały pod opieką innych osób małoletnich.
Ustawa, na mocy której standardy ochrony małoletnich są opracowywane i w niedalekiej przyszłości będą wdrażane, przewiduje, że w każdej instytucji, w której przebywają dzieci i młodzież, ma być wyznaczona osoba odpowiedzialna za prewencję. Zachęcamy do tego, by już teraz pomyśleć, kto w parafiach mógłby czuwać nad realizacją ustawowych standardów. Proponujemy, aby były to osoby świeckie z wykształceniem i doświadczeniem pedagogicznym lub psychologicznym.
Z kolei przedstawiciele grupy opracowującej standardy dla duszpasterstwa pozaparafialnego zwracali uwagę na różną specyfikę grup pozaparafialnych (są to duszpasterstwa, które prowadzą stałą formację, ale też wolontariaty misyjne czy wydarzenia typu Lednica, Festiwal Życia). Uczulali również na kwestię przemocy duchowej, która w takich grupach może się pojawić. W opracowanych przez nią standardach znajdą się zalecenia nie tylko odnośnie do postępowania w przypadkach wystąpienia w danym duszpasterstwie przemocy seksualnej, ale też przemocy psychicznej, ekonomicznej czy duchowej. Grupa regularnie się spotyka i pracuje nad poszczególnymi standardami. Efekty jej pracy, po zakończeniu prac redakcyjnych, będą konsultowane z przedstawicielami dużych, ogólnopolskich wspólnot.
Większość grup roboczych kończy już swoje prace. Po ich zakończeniu osoby opracowujące standardy dla poszczególnych instytucji będą prowadziły szkolenia. I tak – osoby opracowujące standardy dla szkół będą szkolić osoby pracujące w szkołach. Osoby opracowujące standardy dla przedszkoli zajmą się szkoleniami w placówkach tego typu itd. O terminach i miejscach szkoleń będziemy informowali w odpowiednim czasie. Jako pierwsze w danej diecezji zostaną przeszkolone osoby wydelegowane przez biskupa. Następnie one będą szkoliły kolejne osoby.
Wśród standardów tzw. „Ustawa Kamilka” wprowadza obowiązek szkoleń dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą. Przypominamy, że COD przygotowało i udostępniło kursy e-learningowe dla młodych i dorosłych liderów grup. Zachęcamy do korzystania z tych szkoleń.
Działa także grupa prawna – wszelkie prawne wątpliwości można konsultować z osobami zaangażowanymi w prace tej grupy.
Małgorzata Terlikowska